یادداشت/ تشکلگرایی ابزاری فرصت ساز در تحقق وفاق ملّی به قلم فرشاد براتی
امروزه انجمنها و تشکلها از جمله بازیگران چرخه اقتصادی کشورها به ویژه در جوامع توسعه یافته میباشند که نقش اثرگذاری در رفع موانع تولید با احصاء مشکلات و ارائهی راهکارهای علمی و عملی حل آنها در مسیر توسعهی صنعتی به عهده دارند.
امروزه انجمنها و تشکلها از جمله بازیگران چرخه اقتصادی کشورها به ویژه در جوامع توسعه یافته میباشند که نقش اثرگذاری در رفع موانع تولید با احصاء مشکلات و ارائهی راهکارهای علمی و عملی حل آنها در مسیر توسعهی صنعتی به عهده دارند. این نهادهای تخصصی با بهرهگیری از ظرفیت مطالبهگرانهی کسب شده از ساز و کارهای قانونی و خواستگاه ذاتی خود که سرآمد این مهم در کشور، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران است، سعی در بهبود وضعیت محیط کسب و کار و شاخصهای مربوطه دارند.
اگر دولتها بارها از این که به تنهایی قادر به حل تمامی مسائل موجود جامعه نیستند سخن گفته و جهت حل مشکلات کشور از مردم و جلب مشارکتهای اجتماعی مدد خواستهاند، با این وجود همچنان پسزمینههای تاریخی در فرهنگ عمومی، چه در متولیان امر و چه آحاد مردم اینگونه نهادینه شده که همهی امور باید به دست دولتها حل و فصل گردد.
حضور معنیدار رئیس محترم دولت چهاردهم چه در زمان کارزار چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و چه ابتدای سکانداری قوه مجریه کشور در اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی ایران که بالاترین جایگاه قانونی بخش خصوصی کشور و نقطه کانونی همافزایی انجمنها و تشکلهای اقتصادی و ملّی است، با شنیدن صدای تولید کنندگان و کارآفرینان و گفتگوهای دوسویه همراه بود. دو دیدار صورت گرفته حکایت از پیامی آشکار و نوید بخش ازرویکرد بهبودبخش دولت به نقش دهی فعالان بخش خصوصی و انجمنها و تشکلهای اقتصادی و ملّی در توسعه همه جانبه کشور دارد. اما آنچه نباید از آن غافل شد این است که بهبود محیط کسبوکار و رشد اقتصادی، وامدار برنامهریزیها و اقدامات هوشمندانه و هدفمندی است که آثار عملی آن در بهبود شاخصهای تعریف شده قابل استناد خواهد بود.
در کشور ما سالهاست که از اصولی همچون اصل ۴۴ قانون اساسی و خصوصیسازی سخنان زیادی بیان شده، لکن تقویت بخش خصوصی با هدف کاهش تصدیهای دولت و استفاده از مشارکت بخش غیردولتی که انجمنها و تشکلهای اقتصادی در این موضوع نیز از توانمندی و نقش آفرینی بالایی برخوردارند، قابل تأمل و حائز اهمیت فراوان است. همینک حدود ۸۵% اقتصاد کشور دولتی بوده و عملاً به اهداف واقعی اصل ۴۴ قانون اساسی دست نیافته و بلکه کشور از توسعه صنعتی که بخش خصوصی میتواند طلایهدار آن باشد و انگیزهافزایی در سرمایهگذاریهای تولیدی و مولد داخلی و نیز اهداف برنامههای پنج ساله نیز دور شده است.
مشارکت واقعی و اثرگذار بر محیط کسب و کار حتی با برخورداری از ایدهآلترین ایدئولوژیهای سنتی و مدرن مشارکتی، بدون نقشدهی و مشورتگیری از بازیگران مناسب و آزمودهای همچون انجمنها و تشکلهای اقتصادی و ملّی که مملوّ از حضور پُر برکت صنعتگران پیشکسوت، مدیران و مهندسان دانش آموخته نسل جدید در موضوعات مختلف به ویژه در حوزه صنایع پیشرانی نظیر صنعت لوازم خانگی است، امکان تحقق اهداف و برنامههای توسعهای و راهبردی کشور در عینیت بخشی به ایران قوی و سربلند متصور شده در سند چشمانداز ۲۰ ساله را میسور نخواهد کرد.
در برنامه ارائه شده سید محمد اتابک که با رأی اعتماد کم سابقه مجلس شورای اسلامی به تمامی اعضای کابینه پیشنهادی دولت چهاردهم، سکاندار عالیترین دستگاه اجرایی ناظر بر صنعت کشور را عهدهدار شد، صراحتاً بر بهرهگیری بیشتر از نقش تشکلهای بخش خصوصی و تعاونیها در توسعه صادرات و تقویت نقش تشکلهای بخش خصوصی، تعاونیها و تشکلهای مردم نهاد در تصمیمسازی سیاستهای تنظیم بازار و واگذاری حداکثری امور تصدیگری به تشکلها تأکید گردیده است.
گرچه در سایه برنامهریزیها و تلاشهای محصول سازان و قطعه سازان صنعت مردمی لوازم خانگی به عنوان دومین صنعت بزرگ و پیشران کشور، شاهد رشد ۸ درصدی تولید و ۱۱ درصدی صادرات در ۴ ماهه اول سال ۱۴۰۳ نسبت به سال گذشته هستیم، از منظر کلید واژه ارزشمند وفاق ملّی که رکن رکین خط مشی دولت چهاردهم بوده و تأکید بر تحقق شایسته اسناد بالا دستی از برنامههای پنج ساله و سند چشمانداز در افق ۱۴۰۴ که اقتصاد متکی به دانش و فناوری، عدالت بنیان، درونزا و برونگرا، پویا و پیشرو را مورد نظر قرار داده تا سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی که بر تأمین رشد پویا و بهبود شاخصهای اقتصادی متمرکز بوده و… این پرسش کماکان محل تأمل است که در کدامیک از این کلید واژگان راهبردی، انجمنها و تشکلهای اقتصادی و ملّی قادر به ایفای نقش مؤثر و سازنده در همراهی و پیادهسازی شایستهی اسناد راهبردی در کنار دولتمردان و نهادهای ذیربط نیستند؟
نامگذاری یک روز به نام روز ملّی تشکلها و مشارکتهای اجتماعی، صرفاً بهانهای است تا دیگر بار حضور ارزشمند بزرگ مردان و زنانی که با نگاه تشکلگرایانه و بر گرفته از خرد جمعی، با اندیشهی نیک و تلاشی صادقانه و متعهدانه، سعی در ارتقاء و اعتلای میهن دارند را به همهی نقش آفرینان این عرصه تبریک و خدا قوت عرض میکنم. ضمن آرزوی توفیقات دولتمردان خدوم کشور، امید دارد بهرهگیری از ابزار فرصتساز تشکلگرایی در نیل به وفاق ملّی و بهکارگیری ظرفیتهای بالای کارشناسی و تخصصی انجمنها و تشکلهای اقتصادی و ملّی منجمله انجمن بزرگ و دارای قدمت ۴۳ ساله صنایع لوازم خانگی ایران، بتواند شتاب دهندهی پیمایش مسیر بالندگی مضاعف ایران عزیز باشد./آهام ایران